BCG

"กองทุนหมู่บ้าน" ไม่ใช่เงิน ! "กองทุนหมู่บ้าน"
เป็นอะไรที่ใหญ่โต และมีคุณค่ายิ่งกว่าเงินมากนัก

กองทุนนี้ประกอบด้วย ทุนที่เป็นคนแต่ละคน ทุนทางสังคมที่ถักทอคน
แต่ละคนมาเป็นกลุ่มคนหรือสังคม

ทุนทางวัฒนธรรม คือ วิถีชีวิตร่วมกันของกลุ่มคนที่ประสานสอดคล้องกับ
สิ่งแวดล้อม
ทุนทางศีลธรรม หมายถึงความถูกต้องแห่งการอยู่ร่วมกันเช่น ความเอื้ออาทรต่อกัน
ความเชื่อถือและไว้วางใจกันได้ ความสุจริต ความเสียสละ ทุนทางทรัพยากร
เช่น ดิน น้ำ ป่า อากาศ ไร่นา วัวควาย ที่มีการอนุรักษ์ มีการใช้อย่างเป็นธรรมและยั่งยืน
ทุนทางปัญญา ได้แก่ การเรียนรู้ร่วมกันในการปฏิบัติและนำเอาความรู้ที่มีอยู่ในชุมชน
และความรู้จากภายนอกชุมชนมาสังเคราะห์เป็นปัญญาและการจัดการเพื่อให้การ
อยู่ร่วมกันระหว่างคนกับคน คนกับธรรมชาติ และระหว่างชุมชนกับโลกภายนอกชุมชน
เป็นไปอย่างรักษาความสมดุลไว้ได้เพื่อความเป็นปรกติและยั่งยืน

ทุนที่ไม่ใช่เงิน คือ คน สังคม วัฒนธรรม ศีลธรรม ทรัพยากร และ ปัญญา ถูกถักทอเข้าด้วยกัน "คุณค่าที่ไม่ใช่เงิน" (nonmonetary values) คือความใกล้ชิด ความเอื้ออาทรต่อกัน ความไว้เนื้อเชื่อใจ ความสุจริต ความเสียสละคุณค่าที่ไม่ใช่เงินนี้มีพลังผูกพันเข้าไว้ด้วยกัน คุณค่านี้อาจเรียกว่าเป็น "ธรรมะแห่งการถักทอ"

ชุมชนจะก่อตัวขึ้นมาเองด้วย "ธรรมะแห่งการถักทอ" งอกงามและเติบโตไปโดยธรรมชาติ เป็นองค์กรโดยธรรม ทำให้ทุกคนมีความสุขและสร้างสรรค์อย่างยิ่งตรงกันข้ามกับองค์กรโดย อำนาจที่ใช้กันโดยทั่วไปไม่ว่าในทางการเมือง ราชการ การศึกษา ศาสนา หรือธุรกิจซึ่งบีบคั้น ไม่สร้างสรรค์ และก่อให้เกิดความเครียด

กว่าจะเป็นกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมือง

การพัฒนาทางเศรษฐกิจ และ สังคมในช่วงแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 1-7

ที่ผ่านมาเกิดจากการนำทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์และความได้เปรียบด้านแรงงานที่มีราคาถูก และมีอยู่อย่างเหลือเฟือของประเทศมาใช้สนับสนุนการพัฒนาและขยายฐานการผลิตทำให้ระบบ เศรษฐกิจมีการขยายตัวในอัตราที่สูงแต่การเติบโตดังกล่าวนอกจากจะต้องแลกเปลี่ยนด้วยทรัพยากร ธรรมชาติที่ร่อยหลอ

ปัญหาที่เกิดตามมา คือ ความขัดแย้งในสังคมจากการเลื่อมล้ำของรายได้และการแย่งชิงทรัพยากร ธรรมชาติที่เหลืออยู่เพียงเล็กน้อยนั้นมากขึ้นรวมถึงการพัฒนาจะกระจุกอยู่เฉพาะพื้นที่ในเขตเมือง และชุมชนด้านอุตสาหกรรมไม่เกิดการกระจายการพัฒนาสู่ชนบทการพัฒนานั้นอาจจะไม่ยั่งยืนเพราะ คนในสังคมส่วนใหญ่ยังไม่ได้รับผลประโยชน์จากกระบวนการพัฒนาที่ต่อเนื่องกันมายาวนาน

แผนพัฒนาฯ ฉบับที่ ๘ และความต่อเนื่องของแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ ๙

ปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ การพัฒนาใหม่ โดยให้ความสำคัญต่อการพัฒนาคน ทั้งในฐานะ ผู้มีบทบาทสำคัญในการขับเคลื่อน กระบวนการพัฒนา และเป็นผู้ได้รับประโยชน์ หรือผลกระทบโดยตรง จากการพัฒนาจึงมุ่งเน้นการพัฒนาแบบองค์รวมที่มี "คนเป็นศูนย์กลางการพัฒนา" และมีกระบวนการ ที่บูรณาการทุกด้านในการเชื่อมโยงกันส่วนการพัฒนาเศรษฐกิจเป็นเครื่องมือในการพัฒนาคนให้มี ความสามารถหรือประสิทธิภาพต่อการสร้างความสุขและมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นเพื่อนำไปสู่จุดมุ่งหมาย ของการพัฒนาที่ยั่งยืนและความอยู่ดีมีสุขของคนไทยและสังคมไทย

จากกระบวนทัศน์ใหม่ของแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ ๘
และความต่อเนื่องของแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ ๙

กับปรัญญาของนโยบายกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองในการเสริมสร้างสำนึก ความเป็นชุมชนและท้องถิ่น โดยชุมชนเป็นผู้กำหนดอนาคตและจัดการหมู่บ้าน และชุมชนด้วยคุณค่าและภูมิปัญญาของตนเอง และเกื้อกูลประโยชน์ต่อ ผู้ด้อยโอกาสในหมู่บ้านและชุมชน เสริมสร้างการเชื่อมโยงกระบวนการเรียนรู้ ร่วมกันระหว่างชุมชน ราชการ เอกชนและประชาสังคมรวมถึงการกระจายอำนาจ ให้ท้องถิ่นและเป็นการพัฒนาประชาธิปไตยพื้นฐาน

แผนพัฒนาฯฉบับบที่ 10 เป็นการมุ่งเสริมให้สังคมไทย อยู่เย็นเป็นสุข

ด้วยวิธีปฏิบัติตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงชุมชนที่เข้มแข็งจึงเป็นกลไกสำคัญ ในการขับเคลื่อนการพัฒนา โดยที่ยุทธศาสตร์และแนวทางการพัฒนาจะช่วยสนับสนุน ส่งเสริมให้ชุมชนสามารถจัดกิจกรรมที่เป็นองค์ความรวม มีกระบวนการเรียนรู้และการ จัดการความรู้ร่วมกันของคนในชุมชนในรูปแบบที่หลากหลายตามภูมิสังคมด้วยทุนทาง ทรัพยากร และศักยภาพของชุมชน มีการผลิตเพื่อเลี้ยงตัวเองอย่างพอเพียงพึ่งพา ตนเองได้นำไปสู่การอยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข โดยสรุปได้เป็น 3 แนวทางหลัก

การบริหารจัดการกระบวนการชุมชนเข้มแข็ง
การสร้างความมั่นคงของเศรษฐกิจชุมชน
การเสริมสร้างศักยภาพชุมชนในการอยู่ร่วมกันกับทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างสันติและเกื้อกูลกัน

วัตถุประสงค์กองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมือง

1. เป็นแหล่งเงินทุนหมุนเวียน สำหรับการลงทุน

พัฒนาอาชีพ สร้างงาน
สร้างรายได้ หรือ เพิ่มรายได้
ลดรายจ่าย
บรรเทาเหตุฉุกเฉินและ
จำเป็นเร่งด่วน

2. ส่งเสริมและพัฒนาหมู่บ้านและชุมชนเมืองให้มีขีดความสามารถ

จัดระบบเงินกองทุน
บริหารจัดการเงินกองทุน

3. เสริมสร้างกระบวนการพึ่งพาตัวเองของหมู่บ้านและชุมชนเมือง

การเรียนรู้
การสร้างและพัฒนาความคิดริเริ่ม
เสริมสร้างศักยภาพและส่งเสริม เศรษฐกิจพอเพียง

4. กระตุ้นเศรษฐกิจในระดับฐานราก

เสริมสร้างภูมิคุ้มกันทางเศรษฐกิจ และสังคมในอนาคต

5. เกิดศักยภาพ / ความเข้มแข็งของประชาชนในหมู่บ้าน / ชุมชนเมือง

เศรษฐกิจ
สังคม

BCG